MDIIII.

Anno Chrifti MDIIII. pridie Idus Sep. tembris Maximilianus Cæfar Romanorum, Boemorum quatuor millia in campis Nori. cis non longè à Ratispona Danubiana fua & Imperii Rom. libera civitate primos ante fuos hafta congreffus fudit profligavit & occidit & plerisque captivis vitam elargitus farcinisque armis & univerfis eorum impedimentis in prædam conceffis cum exercitu ovans atque triumphans Ratisbonam eft reverfus. Bohemica victoria potitus ad fines Alpium Rbaticarum oppidum Kuefftenium munitiffimum fuper denum fumen ab accolis Inum appellatum in Bajoarico Ducatu non longè ab Illuftris comitatus Tyrolenfis finibus fitum per dies continuos decem quibus id & arcem ejus obfidione cinxerat tormentis minaciffimis (quas à fono bombardas nuncupant) adeò conquaffavit ut muris folo æquatis facilem fibi ingreffum aperuit, oppidoque quinto Octobris in deditionem coacto, ad XVII. Cal. Novembris ipfam denique arcem quafi inoppugnabilem muris laceratis atque fractis coepit pridie Idus Septembris hora diei quinta anni MDIIII.

A Divo Maximiliano intempefte noctis fpatio paffuum XXX, millium per devia itinera confecto acerrimo exercitu Boemo illico fufo fugatoque ac penitus deleto germanis viris inclytis N.& N. pro Romano Imperio ftrenuè pugnantibus occifis. Albertus Bavaria Dux Illuftriffimus boc Sacel

lum & Monumentum in æternam rei me(u) moriam dicavit. (u)

(x)

H. a. Strages magna Boëmorum facta eft prope Ratisponam per Maximilianum Regem Romanorum, occifis circiter CXV. captis vero DCC. & cum triumpho gloriosè Ratisponam ingreffus, per tres ibi

dem dies manens.

Eodem anno Kopfftaip per eundem expugnatur. Et in adventu Domini Vilsboven per Georgium Wispeck Capitaneum Roberti Ducis Bavaria ac Comitis Palatini obfidetur, fed re infectâ, haud fine cruenta clade receffit.

H. a. pridie Idus Septembris Dominus Georgius Schenck de Neydeck eques auratus in conflictu contra Boëmos præfente Rege Maximiliano haud procul Ratispona viriliter occubuit, & ea in urbe cum aliis. æquè ftrenuiffimè pro Romano Imperio certantibus cum clypeo & armis apud Predicatores pomposè eft fepultus cum infigni lapide & Epigrammate. Hujus foror Bar bara uxor quondam Joannis Of. Mu. lier fiquidem honeftiffima noftro in conventu (x) diem expectat noviffimum, quæ obiit anno MDIII.

Nota: infra fcripti nobiles in bello Contra Boëmos propè Ratisponam anno quo fupra defiderati, humati habentur apud Prædicatores ea in urbe, quorum nomina fequuntur: Joannes de Eytin, Georgius de Schamberg, Joannes Lachinger, Sigismundus de Domeneck, Johannes de Hetzendorf. Et apud S. Egidium Ordinis Teutonicorum Jobannes Lochner eft conditus.

MDVI.

In profefto divifionis Apoftolorum qui- Clerici de noche reffe dam religiofus (cujus Ordinis tacetur) nocturno tempore habitu feculari repertus feculari vagantis (Ratispona) in domunculam ftultorum ponitur, ibique per tres fermè horas in porna, fpectaculum populi refervatus.

H. a. circa Dominicam Latare facta eft divifio terrarum in Bavaria inter Albertum Ducem de Monaco & Fridericum Comitem Palatinum, & liberos Ruperti Ducis relictos.

MDVII.

Circa feftum Galli inchoatum eft Ra tisbona Confiftorium Imperiale, quod etiam floruit ibidem anno Domini MDIII.

Eod, anno Monafterium Ensdorf dictum familiari igne exuftum eft.

Hoc anno Feriâ II. poft Mathæi in die SS. Cofmæ & Damiani capite truncatur Wolfgangus Sazenbover quondam Canonicus Ratisponenfis in civitate Abensberg ob nonnullorum fpoliationem.

Joannes hujus nominis III. Dux Bavaria filius Philippi Comitis Palatini anno hoc, ex Canonico Patavienfi fit Ratisponenfis Epifcopus.

Hoc anno, Feria II. ante Mifericordias Domini Rupertus Epifcopus Ratisponenfis morbo gallico diutiffimè moleftatus, viribusque confumptus, fato fuo religiosè ac devotè functus eft in caftro fuo Werd & Feriâ quarta fequente cum proceffione totius Cleriac populi ad civitatem noftram delatus, in Ecclefia fua cathedrali propè facriftiam cum folempni actu præfente Joanne Duce Bavariæ, qui ei fucceffit meruit tumulari & vacavit sedes.

MDVIII.

Obiit Philippus Comes Palatinus ac Dux Bavaria, Electorque Imperii.

Eodem anno obiit Albertus Dux Ba

varia de Monaco. ibique apud ædem Beatæ Virginis humatus,

Philippus Comes Palatinus Rheni & Princeps Imperii Elector poft longam podagræ & chiragræ calculi quoque & arena corporis infirmitatem III. Calend. Martij

Tomus II.

Uuu

tan

tandem obiit in oppido fuo Germersheim anno ætatis LIX. menfe fexto. Cujus corpus Heidelbergam relatum in choro collegiata S. Spiritûs Ecclefiæ juxta tumulum conjugis fuæ debito cum honore fepelitur. Reliquit poft fe filios feptem & tres filias, quarum ifta funt nomina: Ludovicus pri mogenitus qui in principatu fucceffit, uxorem habens Alberti Ducis Bavaria filiam. Philippus fecundogenitus Frifingenfis Ecclefiæ in Bavaria Epifcopus. Fridericus tertiogenitus tutor filiorum quondam Ruperti fratris fui uterini in Bavaria. Georgius primo Præpofitus Ecclefiæ majoris Moguntina, deinde Epilcopus Ecclefice Spirenfis poftulatus. Henricus Præpofitus Sancti Albani propè Moguntiam & Ecclefiæ B. Maria Virginis Aquisgrani. Joannes Ratisbonenfis Epifcopus in Bavaria. Wolfgangus Herbipolenfis Ecclefiæ Canonicus. Elifabeth fenior filia quæ primo nupferat Wilhelmo Landgravio Haffie quo fine liberis mortuo, fecundo nupfit Philippo marchioni Badenfi. Amalia fecunda filia quæ nupfit Georgio Pomeranorum & Stettinenfum Duci. Helena tertia filia nupfit Henrico Duci Megalopyrgio. Catbarina ultimo genita in monafterio Nemenburg ad Neccarum fluvium - - . propinquo Divi Patris Benedicti Ordinem profeffa vitam degit fan&tam.

Eodem anno XVI. Kal. Aprilis obiit Albertus Dux Bavaria, cujus mortuum cadaver cum honore & folenni funeralium pompa fepelitur in Ecclefia Monacenfi. Reliquit autem poft fe filios Wilhelmum in Principatu Succefforem, Ludovicum quoque & Erneftum, filias quoque quatuor primogenitam ante annos aliquot defponfavit Ludovico Palatino, patre Philippo adhuc vivente. Cujus tamen nuptiæ morte interveniente non fuerunt celebratæ. Deinde alteram duxit filiam in uxorem. Tertia nupta eft Udalrico Wirtenbergenfi Duci. Quarta fupereft adhuc juvencula & impubes. Uxorem autem duxit Albertus fororem Imperatoris Maximiliani & filiam Imperatoris Friderici III. quæ poft mortem viri omnibus quæ poffidebat renuntians Monafterium quoddam Sororum de tertia regula S. Francifci ingreffa Monaci vitam degit folitariam.

Eod. anno in die Epiphaniæ Dominus N. Nusberger Canonicus Ratisponenfis à quatuor famulis pellificum percuffus paucos poft dies fupervixit. Hi autem comprehenfi, unus capite truncatur, alii tres precibus quorumdam liberè dimiffi,

MDIX.

Habita eft generalis Proceffio Ratisbo na ob victoriam Regis Romanorum contra Venetos, ubi ignes arsêre, Bombardæ fonum dedêre &c.

Anno quo fupra in Octava Nicolai Tolentinatis Domina N. Domini de Polbaim

quondam uxor, vita in thermis functa per Alveum Danubii Ratisbonam est deducta & per noctem in Conventu Fratrum Heremitarum ibidem pofita, tandem manè cum proceffione totius Cleri Ratisbonenfis Danubio eft commiffa.

Eod. anno circa Feftum Michaelis comparuerunt Ratisbona Capitaneus Imperii cum certis civitatibus Imperii, inter quos Nurnbergenfes cum bellico apparatu &c. propter Dominum Henricum de Gutenftain qui cum aliis prædationibus captivitatibusque urbes imperii infeftabat.

H. a. Sabbatho ante Georgii duo Sacerdotes Ratispona ad fcalas publicè pofiti quorum primus Jobannes Praun, alter vero Jacobus Ziegler quondam Stationarius Sancti Anthonii &c. perpetuis carceribus

funt addicti.

MDX.

Quidam civis Ratisponenfis arte vietor, nomine Joannes Sporer, nefcio quo duaus fpiritu mulierem fe fingens nocturnis temporibus mutatis veftibus ad terrendum mulierculas aliosque. . . . (y) qui tandem deprehenfus in domunculam ftultorum ponitur & fequenti die cum Scabinis civitatis bannitus ducitur ac exul.

MDXI.

H. a. nuptiæ factæ funt apud Budorinos id eft Heidelbergenfes. Ludovicus Pa& Comes Wirtembergenfis Sabinam, amlatinus accepit. Sibillam, Udalricus Dux bæ Alberti Ducis de Monaco filiæ.

Hoc anno Ludovicus Comes Palatinus XXIII, die mensis Februarii, quæ fuit Dominica XLIX. folemnes nuptias cum filia Ducis Bavaria Alberti fibi nuper defponfata folenni pompa celebravit Heidelberga. Deinde Dominica L. fequenti, quæ fuit fecunda die menfis Martij, Udalricus Dux Wirtembergenfis annum agens XXIII. nuptias Stutgardia cum filia Ducis Bavariæ Alberti & fupradicti Ludovici Palatini conjugis forore maxima cum folemnitate pompa & expenfis graviffimis celebravit. Convenerant illo Wilbelmus Dux Bavaria

& frater fponfa, Fridericus Dux Saxonia,

Ludovicus Comes Palatinus &c. FrideriBrandenburgenfis, Henricus Dux Megapocus ejus germanus, Fridericus Marchio lis, Henricus Dux Brunsvicenfis, Chriftophorus Marchio Badenfis & filius ejus Erneftus, Guilielmus Comes de Hennenberg, Fridericus Comes de Zollern & filius ejus Francifcus locum Cæfaris referentes, Andreas Comes de Sunnenberg, Nicolaus Co. mes de Salm & alius Comes de Bitfch cum multis aliis Comitibus, Baronibus, nobilibus & equeftris ordinis viris, nec non Epifcopis & Prælatis in quorum præfentia Epifcopus Conftantienfis matrimo

nium