Oldalképek
PDF
ePub

Pauperibus ac fubditis immitis ac fubdurus videbatur,& qui plus comuniter monafterii utilitatem quærere quam hominum favores venari(licet & hoc noñihil ad rem conferat) vifus eft. Ob id tamen ficut primo ad votum omnia fibi accidere videbantur, ita paucis elapfis annis omnia fibi in contrarium evenerunt: Tot enim habuit invifores, tot fenfit inftantias, tantas paffus eft vexas, quantas vix quispiam ante. Sic enim tum apud equeftris Ordinis viros tum apud plebeos quosque exofus habitus eft, ut etiam qui nunquam eum viderat, folo aliorum relatu eundem averfabatur. Quod quidem non in ejus duntaxat perfonæ fed in totius ceffit monafterii detrimentum, planè quod fibi in difplicentiam hoc nobis fiebat in dam

num.

Inprimis incolæ Opidi Tursreit unanimi confœderatione rupto juramento ducem Ottonem tum ducalem curiam in novo foro agentem accefsêre paucis domi manentibus, plura fuis in queftionibus allegando conficta gravamina, quæ res quantum excitaverit apud exteros rumorem non facile dictu eft, at poftmodum feditio hæc per Illuftriffimum Principem Philippum Comitem Palatinum Rheni apud Tursreit agentem fopita ac plene decifa eft.

Otto Dux Bavaria Princeps illuftriffimus circa hæc tempora anno videlicet 1490. MCCCCXC. vita defungitur, cui præfatus Comes palatinus Rheni in ducatu fucceffit, & invifendorum locorum gratia ad partes illas némorofas fe receptans etiam apud Tursnreit opidum dies aliquot expenfis Monafterii exegit. Hic Abbas in ædificiis inftaurandis pufillanimus erat, & ab his nifi urgente neceffitate prorfus vacabat, aliqua tamen principio fui regiminis cœpit ædificia fatis amœna, refectorium fcilicet, Bibliothecam & pro folatiis conventus ftubam aliam, quæ tamen ipfo affecto toedio,usque ad loci exterminium inconfummata per

manfère.

Idem in piscina inferiore juxta Tursreit alteram aquæ traductionem fieri fecit, at inter laborandum aquarum inundatione, quæ frequens erat ipfo anno, agger ruptus eft, tantáque damna & nobis & aliis intulit, quanta vix dici fas eft, & pro folo aggere inftaurando omnes fubditi noftri quotidianis laboribus gravibúsque vecturis defatigati funt.

Cariftia frumentorum magna per omne ferè tempus regiminis ejusdem fuit propter annorum fterilitatem, ita ut modius filiginis, qui vulgato vocabulo dicitur Kar frequenter duabus fexagenis grofforum Egrenfium, nonnunquam pluris emeretur. Verùm miranda quædam mutatio fuperiori anno vide1506. licet fexto facta eft, ut menfura præfata filiginis vix quadraginta groffis, avena 16. & nonnunquam viginti groffis, quæ ante 60. comparabatur. Morbus, quidam contagiofus, ,quem vulgò gallicum feu franzo ficam five malafranzofa appellitant, vehementius exuberare cœpit & fieri frequentior, qui multiplicatis ulceribus toto nonnunquam corpore graviffimis doloribus torquere homines folet: cujus, cum nullus un

quam phyficorum principia feu caufas in-
veftigaffe eft vifus, plagam Dei opinati
funt, nec ulla ejusdem morbi probata cu-
ratio à quoquam medicorum feu certa po-
tuit tradi.

Eisdem etiam temporibus ftupendum
quiddam & noftrâ ætate infolitum emcrfit,
quod in veftibus hominum lineis potiffimè
mulierum in multis Germaniæ partibus
quam fæpiffimè cruces parvæ & plures ci-
nerei coloris & pleraque alia figna caracte
résque nec non Dominicæ Paffionis infignia
interdum, quæ à quibusdam nulla lotura de-
leri potuerunt, quoad tandem evanuiffent,
quod Doctores inter fe fe ventilantes alii
præftigiis, alii portento alii miraculo five
plaga Dei tribuêre, quidquid tamen fuerit,
nihil vifa funt boni portentâffe quemadmo-
dum rei exitus luculenter comprobavit.

Motus varii iisdem annis in rebus Chri

ftianis excitati funt præfertim in peregrina-
torum limina, quas inter una potior erat,
tionibus novis ac pluribus ad diverfa San-
quæ fiebat ad facellum Grymentale Diva
Mariæ facrum in Comitatu Dominorum de
Henneberg, haud multa diftantia à mona-
fterio vallis Georgii, per omnia fermè simi-
lis ei, quæ ante tres annos in partibus Tu-
berinis Franconiæ provincia ad vicum Ni-
clashawfen frequenti concurfu hominum
utriusque fexûs fiebat. Quæ quidem etsi
pietati attribui debeant, raro hujufcemodi
motus in rebus humanis, uti experientia
compluries docuit, boni aliquid portentâ
runt. Sumatur evidentia ex eo, qui ad
brevi lamentabilis ipfius Provinciæ vastatio
Ottingen Bavariæ provincia concurfu,quem
circa annum MDIIII. fecuta eft.

Fulmen horrendum circa annum Domini
MCCCCXCIX. penultima Dominicâ qua- 1499.
dragefimæ fratribus in refectorio cœnanti-
bus in turrim illifit, & contiguam Ecclefiam
penetrans rebus multis damnum intulit eo
loco per omnia annis fuperioribus præfiden-
te Udalrico III. deciderat, vehementi ter-
rore omnes perculfit, & cum fencftras plu-
res contriviffet in ea, quæ juxta aram Apo-
ftolorum Petri & Pauli eft comminutis vi-
tris omnibus fola crucifixi imago, quæ ho-
Inundatio-
die cernitur, perftitit illæfa.
nes aquarum multæ, & frequentes eo an-
no fuêre tempeftates terrificæ. Pifcina
etiam inferior juxta Tursnreit tum paffa eft
aggeris rupturam.

Jubileus Romæ per Alexandrum fextum Summum Pontificem hominibus omnium linguarum nationumque frequentiffimus celebratur anno quingentefimo fupra millefi- 1500. mum ab Incarnatione Verbi; & anno fequenti per omnem Europam cum plenariis indulgentiis mittitur, cujus erat ad partes Germaniæ Romano Imperio fubditas Legatus Reverendiffimus Pater Dominus Raymundus Cardinalis fanctæ Mariæ novæ vir humaniffimus & ad pauperes Chrifti præci puâ benignitatc præclarus, quem ego in Academia Lipfienfi vitam agens vidi hominem grandævum maximâ cum folennitate uti decuit exceptum & primâ die anni in Ecclefia parochiali cum plenaria remiffione

L

inter

intereffentibus divina libantem misteria ad sex horas vel citra audivi, reliqua tranfeo.

Patres duo venerandi hujus domûs fenes præcipiti anno 1504. poft multos graves ordinis labores vitam hanc caducam denarium percepturi diurnum excefsêre. Erant autem in hoc conventu ipfi potiffimi & Seniores fummi ob honeftatem converfationis autoritativi plurimum. Qui cum fimul decumberent infra octavam ferè ambo tumulati funt: Obiit autem, qui primus infirmari cœpit pofterior, fuper cujus infirmitate venerabilis quidam Pater prædicatori Ordinis Prior Egrenfis requifitus dixit eundem pleurefi laborare & brevi defungendum, ficuti ipfo præfente eo die adhuc accidit. Adjecit autem experimento fe proprio & fide dignorum relatu didiciffe tantorum virorum in Conventibus aut Communitatibus mortem

tam fubitam magnæ alicujus ruinæ fuiffe inditum, quod brevi & nos heu lamentabiliter comperimus.

Michel Oertl primi nomen erat tum prioris officium agens, quod citra triginta annos alternatis nonnunquam vicibus fatis ftrenue gerebat. Fuit hic vir maturus & in ferendis laboribus Ordinis rigidus difciplinæ regularis operofiffimus Zelotes & in facris lectionibus continuus, qui per annos viginti & fupra nunquam ufus cft carnibus, attamen fratribus in efu carnium, quia infirmarius in eo tempore erat, optimè fatis providit. Obiit autem x. kal. majas in communi fratrum cemiterio tumulatus.

[ocr errors][merged small]

fucceffionem hæreditariam in ducatu ejusdem inter Duces Bajoariæ bella enata funt graviffima, quibus etiam præfens noftrum Monafterium, quod tuitionis duntaxat gratiâ domui Bavaricæ ex longo tempore familiare crat ab adverfariis ejusdem fpoliatum eft, & ignis incendio ad folum usque dejectum quemadmodum in fequentibus feriatim & enucleatius enarrabitur. (n)

Grangiam Vifchhove in piscina fuperiori juxta opidum Tursreit anno fequenti quinto videlicet ab 1500. ipfa die cinerum ignis invafit, verùm ubi mox flamma erupit vulgi concurfu fuppreffa eft, alioquin tota ad folum concidiffet, folo horreo cum frumentis pereunte.

Item fequenti anno feu fexto edacis ignis incendio ipfo die carnisprivii plures domus de melioribus opidi Tursnreit periere, & nifi vulgi opera fuccurfum fuiffet, damnum majus incidiffent.

habens ad feptentrionem verfus circa **** Anno eodem Cometa magna caudam apparuit, multis diebus vifa, qui horribili fuo afpectu mortalium mentes plurimum affecit, quam aftrorum gnari multorum incommodorum plerisque in locis caristia in aliis bellorum in certis autem mortalita

[ocr errors]

tis futuræ dixêre præfagium. Dii benè vertant. Apparuerat autem ante triennium fimiliter cometa, circa feftum Affumptionis Virginis gloriofæ caudam five barbam versùs orientem habens; portentum indubium bellicorum motuum anno fequenti

emerforum.

Wolfgangus Comes de Ottingen ante hos annos fub bello Bavarico jus decimationis, quod in Horburg oppido fuo & locis circumvicinis per multa annorum curricula pacificâ poffeffione tenuimus occafione belli, vi nobis ademit, & fructus ejusdem ad annum jam quartum usque fuftollit, pro qua denuò obtinenda apud regiam majeftatem defudamus fruftra, fed poft in urbe Romana multis expenfis vix tandem per juris decifionem conquifitum est. FINI S.

Eâ tempeftate anno fcilicet MDIIII. regiminis autem Georgii Abbatis decimus fuit, per omnem ferè Germaniam bellorum tumultus movebantur. Ita poft obitum Principis Georgii Bavariæ Ducis propter

(n) peculiari opufculo quod ex eod. Cod. exhibemus.

(n)

OTTONIS

[ocr errors]

OTTONIS

WALDS ASSENSIS

ORD. CISTERCIENS.

Defcriptio Exterminii, Monafterii fui fub Bello Bavarico majore.

[blocks in formation]

U

Præfatio Auctoris.

T Pofteros non lateat temporum noftrorum calamitas non inutile arbitratus fum fi inter alia, quibus ævo noftro affecti fumus incommoda, martigenum illud involucrum, quod inter Duces Bavariæ & his noftris in partibus anno quarto fupra mille quingentos poft primævam noftram falutem Chriftianam enatum eft, pro aliorum confolamine fcriptis fideliter mandavero. Inprimis tamen oro Lector amice! ut fi quid in hisdem rebus enarrandis, quæ utique graviorem ftilum expeterent, minus comptè minúsve ornate ediffero, non rodas dente canino fed adhibitâ caftigationis limâ potius piæ intentioni quam præfumptioni afcribas. Quandoquidem non doctioribus quibusque profero, nec in palam prodire hæc ipfa jubeo (funt equidem qui talia gefta mavortia fermone, quo convenit, Pofterorum memoriæ tradunt) fed Confratribus meis loquor, qui ftili familiaritate contenti, humiliori quam eleganti oblectantur oratione, apud quos mihi facilè de erratis venia, de benedictis autem gratia dabitur.

1504. ANno igitur ab Incarnatione Verbi, quo fupra cum varii motus in rebus humanis per univerfum ferè orbem incidiffent, efféntque tempora inquietiffima & martio furore plena mortuo principe illuftri Georgio utriusque Bavaria Duce, quia fine virili hærede decefferat; de fucceffione hæreditaria inter Albertum Monacenfem & Rupertum defuncti Georgii Ducis generum, Illuftriffimi autem Principis Philippi fenioris Comitis Palatini filium controverfia exorta eft graviffima. Re igitur diutius indifcifsè ventilata ad juris decifionem tandem recurfum eft, quod cum Rupertus Dux negligeret, contumacia arguitur, & banno regali cum adhærentibus innodatus eft: id ipfum verò moleftè admodum ferens & pecuniarum fidens thefauris mox in arma commotus eft, ducatum vi fibi ufurpare conatus. At verò Maximilianus Romanorum Rex in Sororii defenfionem conatus regni proceres & civitatum regni communitates adverfus Rudpertum in arma concitavit, inter quos erant Nurnbergenfes potiffimi, & ut videbatur, magis pro fuo comodo enixiffimè bellantes. At ubi ad bellum ventum eft, pars utraque damnis fefe gravif fimis mutuò afficiebant, incendia præcipue præter folitum fine modo patrabantur, nonnunquam conflictum eft prælio. Fiebant cædes, rapina, fpolia, exactiones variæ, agrorum populationes, occupationes civitatum, opidorum caftrorúmve, quorum nonnulla capta, quædam incendio dejecta, & quod execrabilius eft non mulieribus, non virginibus non clero nec religioni, imò nec facris ædibus parfum eft, quin omnes belligerantium immanitatem experirentur: verum priusquam incrementum fumpfiffet

belli tumultus, Rupertus Dux cum contho rali dilecta, immaturâ morte fatis functi funt, & ut rumor erat, toxico periere. At verò liberorum tutores rem cœptam exequi conantes Boemorum multa millia pro feren do fubfidio gravi conduxêre ftipendio: Qui cum poft maxima damna tam fuæ quàm adverfæ parti illata cum rem minùs cautè adverterent, improvisè occupati per regiam majeftatem profligati funt, ita ut paucis demptis equitibus,ad fua reditus concederetur, & qui aliena defenfare moliebantur fe ipfos negligentes ruborem cum damno reportârunt: Quorum copia exercituum dum educerentur nefcio, fi odii magis quam alterius rei gratia juxta opidum Tursnreit aliisque in locis caftra metantes circumvicinas villas omnes pervagantes fpolio magno affecerunt, sicque majora penè quam adverfarii præter incendia, nobis in fubditis damna intulerunt. Unam tamen villam Hohenwald propter cædem in quemdam Bohemum pro rapina commiffam igne vastâ→ runt: Tandem poft tertiam apud nos exactam Hebdomadem in adverfarios concefferunt, villas complures, nonnulla etiam nobilium domicilia & vicum Artzperg omnem demptâ Ecclefiâ & paucis domibus ignis incendio dejecerunt, magna etiam damna fpolio ac deprædatione eisdem atque vicinis inferentes : dehinc abfcefferunt, & Bajoariam intrantes priusquam in adverfarios ordinarentur, cæde grandi, quemadmodum prætactum eft, profligati funt. Hæc incidenter: verùm ut ad feriem narrationis revertar, & quid tuitionis duntaxat gratia præfens locus cum incolis fuerat familiare, alias Romano Imperio immédiatè fubjectum requifiti pro fubfidio ferendo

[ocr errors]

ut

ut in fimilibus affolet de fubditis noftris viros bello aptos circiter (0) noftris ftipendiis mittebantur, qui tamen, cum res minus aptè gererentur, brevi revocati funt: ob eam caufam Banno Regio innodatos & bello involvendos nos effe adverfarii dixere & hinc variis damnificationibus graviter affecerunt. Erat autem tum partis adverfæ Fridericus Marchio Brandenburgicus cujus fatellites quamprimum hæc poft fefta Penthecoftes acta percrebuiffent, die quâdam venientes grangiam Vokenfeld deprædantes oves plures abegerunt. Paulò poft Sabbatho quodam cum pauperes fubditi noftri feptimanale forum Egrenfe ligna vehentes ex more perquirerent, equis omnibus fpoliati funt, & cum facto rumore concurfus ex villis vicinioribus fieret re incautè acta, nonnulli ex noftris cæfi funt captivi ducti quamplurimi & in opido Wunfidel poft longum carceris fqualorem gravémque torturam, extremè etiam fupra facultatem exactionati. De hinc vice aliâ irruentes Mitterteich, Oberteich & duas villasStertz fpoliatas incinerârunt; poftmodum verò villam Munchenreut, cum fe tuitioni eorum fubdere renuiffent pari modo & incendio & prædatione tribus demptis domiciliis affecerunt. Poftremum completa perverforum malitia ut totum virus, quod intus latebat, evomerent Alexander de Lucchaw capitaneus in Wonfidl opido marchionis accerfitis Nobilibus quibusdam five fatellitibus quibus erat par nocendi animus congregatâ vulgi multitudine *** virorum die quâdam Dominicâ quæ erat quarta Augufti feu poft feftum Divi Dominici Confefforis intempeftivæ noctis hora viam accelerans nefciente tamen vulgi majori parte quorfum ituri effent, ante diluculum circa horam ferè quartam fratribus poft nocturnas laudes perfolutas quiefcentibus improvife Monafterium irruerunt, ita ut fratres vix, audito Bombardarum fonitu excitati, evadere potuerunt ; quorum alii Abbatiæ domum occupandam formidantes tranfilito muro Egram concefferunt; aliis nonnullis de Conventu qui illuc ante paucos dies præ formidine incurfionis hoftilis fefe receperant tristes referunt rumores alii verò afportandis rebus quibusdam neglecti, quibus cum nusquam, occupa tis jam undique muris, exitus patebat, ad nolam curfum maturantes & dato figno, quod ante condixerant pro tranfitu patefcendo Abbatialem domum introivere, quam vix ingreffi, viderunt paffim per muros ruere hoftes, quorum pars per pofticas ubi nullus in confpećtu dabatur adverfarius, ingreffa eft qui mox difperfi loca fecretiora Monafterii & domicilia omnia perluftrantes fpoliârunt; de dormitorio fratrum, infirmitorio, Piftrino atque aliis officinis utenfilia omnia, veftes, libros, jocalia, lectifternia, frumentorum quoque copiam ingentem, cafeos, panes & alia pleraque comeftibilia, equos, oves & pecora multa, plura etiam quæ pauperes ex vicinioribus locis ob fecuritatem majo

,

rem advexerant, ac quælibet alia reperta diripientes curribúsque quafi centum advexerant res impofitas abegerunt & quod cæteris eft execrabilius facrilego aufu ædes facras contaminantes veftes ornamenta libros miffales & cantuales & alia pleraque divino cultui apta rapuerunt. Thefaurum denique pretiofum, reliquias videlicet facras quæ plurimæ erant, partim abftulerunt partim in farcophago reliquerunt quæ incendio periere. Quinque etiam capita ex Sodalitate Sanctarum undecim millium Virginum in anteriori parte fuperioris aræ collocârant quæ in imo calore ignis in cineres funt redacta, quod ego non nifi magno contemptui facrorum afcribere valeo; potuerant equidem & illa ficut cætera abftuliffe fed malitiâ ftimulante maluerunt facra Martyrum offa denuò afficere martyrio ut criminum fuorum menfuram juxta Salvatoris dictum complerent. Præterea cum jam ad minutum fpolio oblectati effent, non contenti majora fuspirabant: verum dum aliter fe poffe non præfumerent dolos excogitant & ob id mittentes nuntios qui dicerent ubi domus ipfa Abbatialis patefieret, nihil fe damni ulterius illaturos. Interea tamen tranfitum occupant qui ex monafterio in Abbatiam vadit, abigendis pecoribus, quorum erat in ce'miterio non parva, dabant operam atque enixiffimè laborabant, enixiffimè laborabant, at verò cum nil efficere poffent prohibentibus his qui in arce erant atque animosè defenfantibus, majora machinantur. Nam mifellum quemquam homuncionem in Ecclefia comprehenfum, ante aram Sanctarum Virginum jugulantes ex feneftra tranfitus fune fufpenfum confpectibus eorum qui in domo erant objecerunt ut vel fic fuâ ferocitate terrorem eisdem incutcrent. Sed inde pulfi in eâ extremitate tranfitûs quæ caftro erat vicinior, fuppofitis lignis ftraminibúsque & igne adhibito fuccenderunt quo nobis nifi temperius fuccurfum effet damnum utique non modicum effeciffent.

Inter agendum tamen ex utrâque parte fonitus audiebantur machinarum five Bombardarum horribiles & fagittarum ja&tus five tormentorum fine numero, ftant intrepidi viri fortes & quanto fe hoftes opponebant atrocius tanto efficiuntur ad pugnandum animofiores, difcurrunt per fingulos quibus arma non erant, eos animantes & neceffaria afferentes, haud minus cæteri animi promptitudine quam illi manuum corporisque viribus laborabant : Deo tamen optimo atque immortali protegente de noftris qui in domo erant non cft offenfus quispiam : ex hoftibus autem alii ad mortem alii non fine mortis periculo tormentis fagittisque percuffi funt, fanè quisquis illorum in publicum prodiffet non evafit illæfus.

Interea autem dum hæc agerentur vidimus ex omni parte monafterii de fingulis domiciliis horrificam flammam alternatim erumpere magnâque crepitatione per fingula ferpendo ædificia ipfa raptu feftinatiffimo

(o) crat hiatus.

vorare.

(0)

vorare. Erant etiam qui Ecclefiam in Turri fuccenderant,qua eructante flama edaciffima mox plumbú calore ignis liquatum,quo turris illa pulcherrima tecta erat inftar aquæ defluebat. Campanæ etiam tres fatis fonoræ æftu nimio folutæ in terram æra fpargebant quarum poftmodum vix paucæ particulæ recollectæ funt.

mitum eft & omnia igni fubdita, remanentibus domicilio duntaxat Converforum & cellerarii officina cum facello Divi Joannis, quod ego ob eam caufam quemadmodum in fuperioribus memini, confervatum arbitror, ne Dei cultus juxta ipfius vaticinium hoc loco periret, in eo enim facello Divinæ laudes hactenus funt profecutæ, atque in aris quæ juxta erant fub fornicibus Miflæ celebratæ. Mox ad tubæ clangorem & fonitum tympani in unum confluunt, congeftam undique prædam facrilegam curribus cooptant fugam maturantes ne fortè rumore vulgato in eos irruptio fieret & ipfi pariter cum rebus jacturam paffi pro merita agerentur pœnâ a Deo, quem tamen in culpa offendere non formidant. Verum ut majus eorum patefceret odium & quafi ex adipe eorum prodiret iniquitas, tanto in Deum & Sanctos ejus perpetrato facinore non contenti etiam pauperum fudores ad cumulum criminis, fuis impofuere cervicibus. In fuo námque difceffu quotquot villarum offenderunt, incendio dejecerunt: Ex quibus erant Contra, Pleyffen, Newedorff, Rockzenpubel, Hofftricht, Puchlperg, Volkefumel, Stainmul, Lottermül, Vokenvel, Netstal, Mitterhove cum horreis pratorum quibus foenum confervatur. Ita enim in fe ipfis exarfere ut nil quod oculis patuiffet reliquere intactum maluiffent: Et quamquam nonnulli reipsâ ut oportet confiderata, una mente divinam correptionem judicavere, juftiffimus tamen Deus, ne unquam fuperbia hoftis inulta tranfiret, quod in male facto rei autores gloriabantur & exultabant in rebus peffimis, noluit impunes eos diutius evadere: fed quarto die poft, dum adhuc recens factum cffet & dolor primus virorum præcordia urgeret, cum domum quamdam munitam Ehenöd dictam jam occupatam capere machinarentur quamquá ingens effet eorum copia, à paucis tamen adverfæ partis, quibus fociati erant etiam de noftris viri circiter **** cæde grandi profligati funt, quod fi eos ut coeperant infecuti fuiffent, evafiffent pauciffimi.

Fertur etiam pauperem quemdam qui tum in monaftcrio vifus poftea verò nunquam, fune campanelli ab hoftibus fufpenfum incineratúmque. Juvenis etiam quidam duodennis fere vel citra hoftiles manus effugere conatus fub tecto Ecclefiæ la tuit, qui igne præventus, cum nusquam fuga pateret, de altiori ejusdem feneftrâ decidit illæfus. Quidam etiam ex fratribus abfconfurum fe forte ab hoftibus credens aut certè tantam immanitatem minimè fiendam exiftimans in abditis quibusdam locis fefe detinuit ; fed igne præoccupatus fugam dare compulfus eft, quem quidam de foris murum obfervantes comprehenfum graviter læferunt & brachio fibi inter verbera comminuto dimiferunt. O rem flebilem & plus Troja quondam nobili excidio miferandam! ô facinus horrendum, fcelus infolitum, quo tot egregia ædificia tam famofa fundatio, tum magnis impenfis tam multis antiquorum fudoribus vix tandem confummata, tam copiofis largisque piorum Elemofynis donata, per annos trecentos feptuaginta duos vigorofa, nullâ urgente neceffite, nullo commodo confequente, fed merâ perverforum agente malitia ad folum usque dejecta eft, & in favillas cinerésque penè redacta. Flebant hoc uberrimis fletibus qui viderant, qui item abfentes audiebant utriusque fexûs juvenes fenésque. Quidam tamen in ftuporem horrore fceleris verfi præ mentis ariditate flere non valentes multis maledictis in actores facinoris invehebatur. Convenerant ex Egrâ opido ac locis aliis vicinioribus ubi & ignis vifus & auditæ machinæ fuerant complures horrendum vifuri fpectaculum, joculantur in adverfarios maledicta, abominantur facinus, fcelus execrantur fit ad Ethera clamor, vindicta expetitur, conqueritur tanti loci dejectio. Quis enim tam rigido corde tam algidis præcordiis, mente tam ftupida qui non fleat, non exhorreat, non perdoleat divinum cultum honorabiliter exactum ita prorfus fuppreffum, tantum facinus in Deum Sanctosque ejus patratum: Tanta erga pauperes pietatis opera adempta. Quam ob rem non dabitur oblivioni genti huic peffimæ, filiis fceleratis facrilegiu hoc abominandum, crimen iniquum quod pofthabito Deitimore non reformidatâ humanâ confufionc, negle&ta propria fama aufu temerario admittere non timuere. Manet ob id ira Dei jufta, in eos, hifi pœnituerint, vindicta defæviet: non manebit inultum, impunitum non relinquetur. Docuit hoc ipfum experientia,rei exitus approbavit, teftatur hoc ftrages illa magna quam die quarto poft inciderunt. Teftatur item multorum fubitus atque inopinus interitus. Sed hæc hactenus, narrationis feriem repetamus. Cúmque jam virus omne evo

Quam ftragem quotquot audivêre divinæ duntaxat tribuebant ultioni. In eâ ftrage latro quidam peffimus Baltazar Bibritsch Marchionis Satelles quem omnes pariter incendii hujus loci autorem conclamabant potiffimum, gladio interiit; & qui plures antea moleftaverat & morte affecerat, à pluribus etiá ferebant vindictæ gratiâ confoffum. Hinc quottidianis nos afficiunt minis continuis urgent moleftiis, vaftationibus gravantur; non erat pax usquam nec ulla quies: ferebantur continuè novi rumores, machinationes novæ, quibus novus femper timor augebatur. Cogebamur igitur ob ulterioris incurfionis formidinem toto ferè anno ftipendiarios hoc loco non fine multo gravamine tenere, qui tuendæ duntaxat domui intenderent. Nos verò pofteaquam tantum támque miferandum hujus egregiæ fundationis vidiffemus excidium, piguit diutius in loco morari, tœduit moeftis afpicere oculis exitialc damnum: Quare quam primum Egram concef

L 3

fimus,

« ElőzőTovább »