eft vocata, quales ritus volubilis rotæ fuæ oftenderit, quis agnovit, aut quis enarrabit. Nam finaliter caftrum ipfum Thuemftauff apud cives manfit & Epifcopus Henrico duci ut à profecutione fuæ defedationis ceffaret facta placitatione tria millia florenorum dedit: Hoc tamen in hujusmodi placitatione fuit obtentum quod prædictus Dux Heinricus juri quod in redemptione hujus caftri habebat futuris temporibus ceffit. In defedatione hujusmodi prædicti ducis Henrici Ulricus Ekkär Judex in Landshuet, Frater Domini mei Conradi præpofiti fancti Magni, dignus laude memoratur, nam cum omnes feodarii Epifcopi Ratisponenfis qui erant apud Ducem Henricum ad inftantiam ipfius defedationé facerent, ipfe Ulricus Ekkär fupra memoratus folus hoc nolebat facere nifi prius fidelitati fuæ quâ propter feodum Domino Epifcopo tenebatur, fatisfacere, quod licet Dux non grato animo fufciperet, diffimulans tamen hujus viri Conftantiam in hoc ponderavit.

Item anno Domini MCCCCXXIIII. feriâ quartâ quatuor temporum in vigilia S. Matthæi Bernhardus Dux Saxoniæ per Ratisponam defcendit in Ungariam ad Sigismundum Regem Romanorum pro retractatione five revocatione litterarum diEti Regis quibus Marchionem, Misnenfem fecerat Ducem Saxoniæ atque Electorem Romani Imperii.

Item anno MCCCCXXIIII. Heinricus Dux in Lantzhuet Caftellum Alten - Eloffhaim dictum, quod pater fuus Dux Fridericus potenter occupârat in opprobrium cujusdam civis Ratisponenfis in quâdam generali gwerra, quodque jure proprietatis fpectat ad Epifcopatum Ratisponen-. fem, judicialiter contra Jodocum de Abenfperg in Strawbing obtinet. Hujus Jodoci de Abenfperg pater dictum caftellum à præfato Duce Friderico accepit dum ipfum occupaffet, in refufionem laborum fuorum fingularem.

Item anno MCCCCXXIIII. Circa feftum S. Michahelis Hufliftæ ex infperato intrantes Bavariam de prope fylva maximam prædam in jumentis duxerunt in Bohemiam, ut dicebatur,quatuor millia capi

tùm.

Item eodem anno circa feftum S. Dio

nyfii Fridericus Marchio Brandenburgenfis qui & Burgravius Nurnbergenfis obfedit caftrum propè Newmarkcht Rotenfels nuncupatum, quod erat dicti Loterpeck qui confpiciens fe fic obfeffum, dictum caftellum refignavit Chriftophoro Duci juveni octo ferè annorum, filio Ducis Johannis refidenti zum Newemmarckcht, di&tus verò Marchio confpiciens fe in obfidione non poffe triumphare, inde receffit.

Item Dominicâ proximâ ad feftum S. Galli, Decanus Saltzburgenfis Ecclefiæ & capitaneus venerunt Ratisponam propter Congregationem Principum ibidem fien dam, fed tamen de Principibus nullus venit.

(b) vid. ad A. 1426.

Item anno MCCCCXXIIII. Sabbato in die S. Calixti obiit venerabilis Dominus Joannes Abbas in Walderbach Ratisponenfis Diocefis, primus inter infulatos ejusdem Monafterii, quo defuncto cum die præfixâ ad eligendum futurum paftorem deberet fieri Electio duo Presbyteri conventuales nocte præcedente Electionem fubitaneâ morte funt præventi.

Item eodem anno in vigiliâ omnium Sanctorum Heinricus Dux tranfivit per Ratisponam.

Item eodem anno, feriâ tertiâ in die S. Wolfgangi Magifter Rudolfus doctor in Medicinis factus eft Decanus & Canonicus Ecclefiæ S. Joannis. (b)

Item eodem anno, Dominicâ poft feftum omnium Sanctorum quidam Princi pes Nurnbergæ debebant conveniffe, fcilicet Dux Joannes & Marchio Brandenbur genfis ad dividendum opida five caftra quæ fimul contra Ducem Ludowicum obtinue

runt: Sed Dominus Marchio diem conventionis præfatæ in articulo temporis revocavit, eo quod ad inftantiam Ducis Heinrici de Landzhuet cujus fororem habebat in uxorem, tranfivit in Weftvaliam de quâ eft reverfus Lantzhutam ante nativita tem Domini.

Item eodem anno in Ebdomadâ fecundâ adventûs Domini pervênit rumor ad Ducem Joannem quod Huffiftæ in Bohemiæ adunati cum potentiâ intenderent venire in Bavariam. Quapropter Dux Joannes præfatus cunctis fub ditione fua valentibus ad bellum procedere vocatis eísque per exercitus fingulorum territoriorum ab invicem feparatis fe feriofius oppofuit; quod audientes ficut dicebatur hæretici ab itinere cœpto ceffaverunt.

Eod. anno in Ebdomadâ ante Nativita tem Domini Bernhardus Marchio de Raden per Ratisponam ad Sigismundum Regem Romanorum in Ungariam defcendit, & in die S. Valentini Ratisponam eft reverfus.

MCCCCXXV.

Hoc anno, feriâ fextâ poft Epiphaniam Dominus Hartwicus Decanus in Ror à præpofito fuo captivatur & in turrim poni

tur.

(b)

de

Hollandia,

(c)

ftain.

Item ad Congregationem Principum fupra memoratam in Chelhaim Dux Joan nes zum Newemmarckcht & frater ejus Otto de Amberg non venerunt; fed feriâ fecundâ in die S. Marcelli venerunt Ratisponam, ibi dum effent, nuntiatur quod quidam dictus de Abfperkch caftrum Ranspawren per infidias occupâffet. Hoc caftrum fuit cujusdam Petri Ekkar in Stefling, magni ufurarii, noviter defuncti ; fed fub tuitione tunc temporis Ludwici Chamerawer præfecti in Chelhaim, qui tunc erat Ratisponæ quique ante paucos annos fratrem carnalem fupramemorati dicti de Abfperckch prope Ingelftatt dum ipfum propter prædam perfequeretur in bello occiderat. Hujusmodi autem occupatio illius caftri non fuit audita facta fuiffe, nifi quod ipfe dictus de Abfperkch dicebat jure Hæreditario hoc caftrum ad ipfum pertinere.

Michels- Anno Domini MCCCCXXV. Conraperger dus Michelsperger vir in rebus bellicis & Bodem- militaribus ftrenuus, qui etiam in bello cecidit, reliquit unum folum filium nomine Petrum qui obiit anno Domini MCCCCXXIIII. in quo nomen nobilium dictorum Michelsperger defecit: reliquit & duas filias quarum una per fponfalia duxit N. Nothaft, cujus pater nomine Albertus caftrum dictum Podemftain fitum, non remotè à Monafterio in Reichenbach feria --- in Ebdomada poft octavas Epiphania anno Domini MCCCCXXV. in Poffeffionem accepit, Eftque hoc notandum quod juxta dictum caftrum Podemftain eft quædam Ecclefia S. Michahelis à quâ totus mons in quo fita eft, vocatur Michelfperg

tas Stauffer mili

tis.

(d)

unde memorati milites memorantur nomen habuiffe.

Captivi- Item Theodericus Stauffer de Erenvels Miles juvenis in Valckenvels refidens dominica in quâ fuit dies S. Agnetis ob moleftiam quam fecit Thyemoni Abbati in Reychenbach captivatus eft. Quod accidit hoc modo, præpofitus quidam Prue (d) officialis dicti Abbatis quosdam rufticos refidentes fub diftrictu memorati Stauffer propter redditus Monafterio perfolvendas, pignoravit quod audiens ipfe Stauffer quosdam Rufticos memorati Monafterii in loco qui dicitur auf dem Langenveld in pecoribus prædavit. Cujus rei novitas cum ad Eberhardum Miftelbeckh prætorem in Weternwald perveniffet, ipfe ftatim hæc nuntians Joanni Dornär Notario Provinciæ in Prukk refidente, venit in Reychenbach, ubi habitâ convocatione Sabbatho in die Sanctorum Fabiani & Sebaftiani fe difpofuerunt ut cum potentiâ venirent in

Valckenvels & forum ibidem levarent habito tamen confilio fupra memoratum Stauffer per nuntium Domini Abbatis fuper præda factâ requifiverunt, qui refpondit, hanc prædam fe feciffe in recompenfam pignorationis per ipforum præpofitum factæ. Qui nuntius reverfus in Reichenbach hæc fuperius memorato Miftelbeck retulit. Addidit quoque quod ipfe Stauffer jam veniffet in Walderpach ibidem quoque effet in Monafterio; his auditis prætor & notarius fupramemorati prætermiffis omnibus, confiliis per totam ferè noctem habitis Dominicâ in die S. Agnetis circa horam primarum Miffarum cum Equitibus in Walderbach properantes ipfum Stauffer in mensâ cum Abbate comedentem, captivaverunt & ad ftatum ipfum in Reychenbach deducentes, Domino Abbati præfentaverunt, & ibidem ipfum induciantes negotium ad Joannem Ducem Dominum Superiorem retulerunt, qui ad instantiam Ducis Ottonis fratris fui in Amberg, ad quem tunc volebat equitâffe, captivitatem iftam dimifit, ficque dictus Stauffär eft liberatus.

Holland.

Februar. hoc eft in die Epiphaniæ Domini fione inf. Anno Domini MCCCCXXV. VIII. Idus De diviJoannes Dux in Strawbing tenens Hol- Bav. post landiam ibidem à Magiftro curiæ fuæ ve- mortem lati & civitates inferioris Bavariæ Dominineno interfectus obiit, unde Nobiles, Præ- Joh. de câ in octavâ S. Agnetis convenientes deliberatione præhabita ordinârunt principatum usque ad medium quadragefimæ tunc fequentis, per certas Ecclefiafticas & fæculares perfonas gubernari, in hunc finem, ut interim Principes Bavariæ ad quos dibat, de ordinatione five divifione Duca&tus Principatus hæreditario jure pertinetûs illius fimul convenirent ; quod fieri non potuit usque ad feftum Margaretæ anni ejusdem & cum magnâ difficultate propter Ludowicum Ducem in Ingelstadt, qui erat in Ungaria cum Sigismundo Rege tiæ ab ipfo Sigismundo litteratoriè RatisRomanorum implorans executionem Justiponæ fibi promiffa & figillo apoftolicæ fedis legati roborata contra alios Duces Bavariæ & etiam præcipuè Fridericum Marchionem Brandeburgenfem, Burgravium Nurnbergenfem, qui plures civitates & caftra in lite publica, fed tunc per pacem fedata, fibi alienârunt. De hâc divifione

five ordinatione Principatûs illius vide po

ftea.

Item fupra memoratus Joannes Dux habuit patrem cujus nomen fuit Albertus qui obiit ante eum, hujus titulus talis fuit : Wir Albrecht Pfaltzgraf bey Rein Herzog in Bayrn, Graff zu Haingam, zu Holland zu Seland und Herr der Herrschaft zu Fryefenland; hujus filius nomine Wilhelmus obiit circa annum MCCCCIX. relinquens filiam nomine Jacoba. Hæc Jacoba primum duxit delphinum de Franciâ, & eo mortuo duxit ducem de Brabantia quo repudiato duxit N. fratrem Regis Angliæ.

Item

Item anno MCCCCXXV. N. Archiepifcopus Magdeburgenfis per Ratisponam propter negotia Ecclefiæ fuæ ad Sigismundum Regem defcendit in Ungariam.

Item Feriâ fecundâ poft Dominicam Reminifcere Dux Johannes filius quondam Ruperti Regis Romanorum defcendit in Ungariam cum tribus navibus ad Regem Romanorum Sigismundum & Feriâ fextâ poft Octavam Corporis Chrifti in die S. Viti in reditu Ratisponam ingreditur.

Item Feriâ fecundâ poft palmas duas Truffatores five Deceptores patefactâ corum curiofitate fugerunt ad S.Emeramum,hi Feria quartâ poft quafimodo, in quo erat dedicatio confecrati S.Petri, dum æftimabant, fe nocte per Ecclefiam S.Ofwaldi poffe evadere à civibus funt comprehenfi, feducti ipfi per duos de familia Monafterii, qui accepta ab ipfis & civibus pecuniâ promiferunt eos velle fecurè educere, fed dato & affignato civibus certo tempore in manus eorum,

eos tradiderunt.

Item die fancto Penthecoftes, quam præ ceffit feftum S. Urbani Feriâ fextâ proximè præcedenti Ulricus Sartoris de Zeidlorn intravit religioncm. Item Sabbato ante reminifcere in vigilia Mathiæ Apoftoli occultè cum Georgio receffit.

Item anno eodem Dominicâ in Octava S. Martini Conradus Forchamer intravit religionem. Item A. MCCCCXXVII. Dominicâ Jubilate cantavit primam Miffam.

Item Feriâ fecundâ poft Octavam Penthecoftes Fridericus Landgravius Thuringie & Marchio Mifnenfis de novo factus Dux Saxoniæ atque Elector Romani Imperii venit Ratisponam, defcenfurus in Ungariam ad Sigismundum Regem Romanorum & accepturus ab eo infeodationem hujusmodi Ducatûs Saxoniæ. Hujus Friderici Frater fuit Wilhelmus, qui obiit in vigilia palmarum fine hæredibus, patruus verò ejus nomine Fridericus adhuc fupereft, fed non habet liberos. Prædictus igitur Fridericus Feriâ quartâ in die S. Petri ad vincula in civitate Buda vulgariter zu Oven prædicti Ducatûs Saxoniæ à Rege Sigismundo accepit in feodationem præfentibus Ducibus Wilhelmo Bavariæ Duce de Monaco, Alberto de Auftria & pluribus aliis; deinde Feriâ tertiâ in die S. Auguftini Ratisponam revertitur. Habuit tunc temporis dictus Fridericus de Katherina uxore fua forore Ducum Wilhelmi & Heinrici de Brunsweikch, quatuor filios Fridericum XIIII. annorum, Sigismundum XI. annorum, Henricum IIII. annorum & Georgium infantem.

Item Wilhelmus Marchio Mifnenfis, qui fuit frater Patris Friderici Marchionis Mifnenfis & Ducis Saxoniæ, fuit cum Sigismundo Rege Romanorum in obfidione civitatis Pragenfis, & fuit fapiens, fed tamen Monoculus.

Item Feriâ III. infra Octavam Corporis Chrifti, hoc eft 11. idus Junii Emmeramus filius Henrici antiqui Nothafft, qui fuit per plures annos Vice Dominus in Strawbing,

fcilicet inferioris Bavaria, unde & vulgò Vitztum nominabatur, duas domos five ca ftra, fcilicet Grafs & Sarching fibi fubjecit fpoliatis omnibus rufticis atque captivatis, quos attingere potuit, ad easdem domos five clauftra pertinentes & hoc in detrimentum Commendatariæ domûs S. Egidii Ra tispona Ordinis Beatæ Mariæ Theutonicorum Hierofolymitani Hofpitalis.

Item Sabbatho poft Viti, Joannes Chuf- Falfarii naig civis nominofus & dives, ut putabatur combusti. refidens propè Fratres minores Ratispone & fuus Scriptor à vulgo der Heinrice nomina❤ tus, refidens retro prætorum ob falfitatis culpam, quam commiferat, figillando unam cartam non fcriptam figillo Petri Ekkär de Stefling, ultimi illius nominis in hac progenie magnique ufurarii, fed pofteà per dičtum Heinricum fcriptam continentem certam fummam florenorum, quam fibi ipfe Ekkär dicto Chusnaig obligaret, & proce dentibus contra eosdem judicialiter Heinrico Nothhafft & Joanne Gewolf militibus, funt combufti. Ifte Petrus Ekkär ultimus fuit hujus Genealogiæ fuæ cognominis,nam plures alii funt hujus cognominis, fed alterius funt ftipitis. Hic & Joannes Gewolf fupra memoratus fe mutuò litteris & fcriptis fuis figillis roboratis obligârunt, quod fi alter ipforum fine virilibus libris decederet alter ipforum tunc fuperftes omnia bona alterius deberet poffidere, uxorem verò & filias tanquam fuas in cura habere, eisque portionem congruam dare. Deceflit igitur dictus Petrus Ekkär prior, relinquens Annam uxorem dominam juvenem Filiam Heinrici Pucchperger, de qua genuit filias tres etiam fuperftites & dominam Urfulam quam genuit de prima uxore, & dudum defponfaverat Henrico comiti in Ortenberg.

Item anno MCCCCXXV. Feriâ fecundâ infra Octavam Corporis Chrifti I. Idus Junii in die S. Barnabæ Apoftoli Johannes Epifcopus Ratisponenfis Dominum Ulricum Murnawer per formam compromiffi inPruel electum virum, juvenem fcilicet ante xxvI. annum in præfato Monafterio confecravit in Abbatem: Et cum ipfa Ecclefia Dominum Ludovicum, primum Priorem pofteà verò celerarium in Caftello in Abbatem in Ensdorf, ubi animadvertendum quod defuncto (e) Sechs Abbate jam dicti Monafterii Enzdorff, qui depofito Wilhelmo (f) Rorenftetter propter reformationem Ordinis de Caftello affumptus fuerat in Abbatem. Conventus ibidem in electione futuri Abbatis non poterat concorditer convenire: nam cum quidam ex eis fcilicet Ulricus Weiffenpurger tum temporis Prior majores voces haberet, Hermannus Presbyter tunc temporis celerarius, qui etiam votum fuum in eum direxerat, videns, quod fic electus confirmandus effet, fe ad Ottonem Ducem in Amberg tranftulit, ac confirmationem impedivit, dúmque concordare non poffent, Joannes Epifcopus præfatus facto fibi compromiffo, dictum Ludwicum poftulavit in

Abba

(e)

(f)

De divi fione

Abbatem eúmque, ut præfertur, confecravit. Eadem die ipfi concordantes in Hermannum præfatum horâ vefperarum eodem Hermanno veniente Ratisponam, hæc Epifcopo intimârunt, nolentes affentire his, quæ gefta per Epifcopum fuerant. Unde fortiter Monafterium in Ensdorf clauferunt, habentésque cuftodias fuas noluerunt prædictum Ludovicum fufcipere in Abbatem. Intereà fæpè memoratus Hermannus & Conventus præfatus volentes gaudere de Privilegiis Ottonis Sancti, Bambergenfis & N. Comitis Palatini de Witelfpach Fundatorum fuorum, ad Epifcopum Babenbergenfem fe contulerunt, ipsoque Hermanno ab eodem Epifcopo in Abbatem confecrato, hoc continuaverunt, donec in vigilia af fumptionis Virginis gloriofæ Epifcopus cum Ottone Duce de Amberg venit in Ensdorf apertísque per vim januis Monafterii prædictum Ludowicum in poffeffionem locavit, quod videntes Monachi à Monafterio profugi recefferunt, & Sabbatho proximo fequenti cum fortitudine revenientes fractis januis Monafterium in poffeffionem acceperunt, Ludovico Abbate per auxilium coci in turrim fugiente: qui timens fe in turri non poffe falvari per laqueum fe fubmittens effugit. Joannes igitur Epifcopus Ratisponenfis cum Ludovico Duce Comite Palatino Reni, Filio Ruperti quondam Regis Romanorum, Feria quartâ, quæ fuit vigilia fancti Magni Confefforis Patroni noftri fæpedictum Abbatem Ludovicum iterùm in poffeffionem locavit, Monachis per fugam ubilibet difperfis; qui tamen ftatim pofteà convenientes dictum Ludowicum obedientiâ fibi factâ in Abbatem fufcepe

in fefto S. Michahelis nullus fupradictorum Principum perfonaliter venit in Strawbing, fed folùm Confules eorum & Wilhelmus frater Ernefti Ducis præfati ejusdémque Ernefti filius Dux Albertus. Mifit etiam Albertus Dux Auftriæ ad Congregationem iftam Ambafiatores fuos, eò quod ipfe effet filius fororis Joannis Ducis fupradicti.

Item Feriâ quintâ poft invocavit Ludovicus Dux de Ingelftat defcendens ad Regem Sigismundum, extra civitatem fuper foffatum pertranfivit equitando Ratisponam, tunc temporis in Chelheim & Strawbing fervatum fuit interdictum propter perfonalem præfentiam fupradicti Ducis Ludwici, eò quod excommunicatus effet, propter quædam bona Monafteriorum quo rundam, quæ tenebat, hic egit tantâ follicitudine obedire Ecclefiafticis mandatis, ut ab excommunicatione abfolveretur, Réxque Romanorum Sigismundus fibi principatum in Straubing fub vexillo & imperiali majeftate refidens contulit. Et eum quidem principatum prius ad jura fua contulerat Wilhelmo & Henrico Ducibus Bavaria, fed tamen in loco privato. Item poftmodùm fupradictus Ludovicus manfit aliquantulum temporis in Eferding & in Edomada Dominicæ primæ poft feftum S. Trinitatis venit in Straubing anno MCCCCXXVII.

Item A. MCCCCXXV. circa feftum S. Matthæi Dux Henricus in Landzhut Friderico Marchioni Brandenburgenfi Burgravio Nornbergenfi fororio fuo in marcham mifit in auxilium ducentos Equos, quorum Capitaneus erat Joannes Stauffer miles de Ehrnfels Præfectus tunc temporis Henrici Ducis in Aerding, qui petiit à Domino præpofito fibi pabulari per noctem XL. vel L. Equos ob quandam denegationem fibi fatam, fed currum cum fuis attinentiis fibi commodando ad pergendum ante omnia in Ernfels, fed tamen factis fibi quibusdam fupplicationibus per Thomam Trenpeckh judicem noftrum & Petrum Pirckenfeer ad nos quamvis ipfis non promitteret, non pervenerunt. Hi igitur intrantes Marchiam cum Fridericus memoratus contra adverfarios fuos exercitum magnum congregâffet factâ placitatione non vifis inimicis in Ebdomada fefti omnium Sanctorum in terram noftram funt reverfi.

Anno MCCCCXXV. Feriâ tertiâ ante feftum omnium Sanctorum quidam dictus Triftram Zengär, in caftro Sneberg refidens faciens prædam in pecoribus & aliis rebus juxta caftrum five forum Valckenfels, bohemos hæreticos duxit in Bavariam. Inquo peffimè ipfe & fibi confentientes fecerunt, nam anteà bohemi hæretici à noitratibus fuerant impugnati, hic in offenfionem noftram ab ifto Triftram Zengär funt vocati, dividentibus autem eis fpolia, fi ipfe Zengär Hæreticis non condefcendiffet, poenam fuæ culpæ ab eis accepiffet. Poft hæc Bohemi ante feftum Katerinæ veniunt in Bavariam, & divifo exercitu tribus turmis civitatem Gasmunicben affultu impetierunt: erat autem eadem civitas fub dominio dicti Pflueg, qui Bohemos cottidianis litibus multum perturbabat, fed tamen gratiâ Dei

D

donante