Oldalképek
PDF
ePub

fimo feptimo Ratisponenfis Ecclefia Epifcopo ego Frater Andreas Canonicorum fuorum minimus offerendo correctioni & emendationi commendo.

Quæ de diverfis etymis nominis Ratisponæ affert in medium pleraque ex CONRADO de MONTE PUELLARUM fe deprompfiffe teftatur.

VI.

Expeditio Bohemica adversùs Huffitas & de turbis Huffiticis.

argu

Dubitare quis poffet ANDREAM noftrum Argumentum hoc peculiariter tractâffe, fi quis verba ejus ad A. MCCCCXXII. p. 99. Chron. Bav. expendat, ubi Expeditionis Bohemicæ à FRIDERICO Marchione Brandenburgenfi parùm aufpicatè fufceptæ mentionem injicit, dum ait, fed quid dignum memoria fecit &c. aliis ad fcribendum committitur. An ita loqueretur, cui fimile mentum fub manibus? aliter tamen res cecidit, & Andream, quem ardens è propinquo ex fubjecta Huffitica face Ucalegon urgebat, incendii Huffitici buftum, quod cotidiè cominus jam non limites fed ipfa patriæ vifcera depafcens cernebat ( ita latè pervolaverant Conftantienfis illius rogi favillæ!) ad fcribendum & ipfum incendit. Opus ipfum adhuc latet, fed more fuo plurima inde petita fragmenta tam Generale (1) quam Bavaricum Chronicon implent. (1) Non paucis etiam DIARIO SEXENNALI (de quo mox) infertis.

Denique nonnulla ex ejusdem Hufliticis excerpfit AVENTINUS. (m) Latius autem & ex compofito iis de rebus egiffe convincunt verba ipfius ad A. MCCCCXXXI. ubi agit de infelici expeditione SIGISMUNDI FRIDERICO Marchione Brandenburgenfi Duce, dum ait: Inde tanta facta fuerunt rerum & perfonarum difpendia, quod expedit plus tacere quàm loqui: Alibi tamen de boc latius fcripfi.

VII.

Alta Concilii Conftantienfis.

[ocr errors]

(m)

Meminit eorum à fe collectorum Andreas nofter in Chronico Generali (n) (n) ad annum MCCCCXIIII. ubi de Concilio illo promulgato agit, his verbis: Ad facrofan&tam Synodum hujus generalis Concilii in Spiritu S. feliciter congregatam fanctam Matrem, & univerfalem Ecclefiam militantem, repræfentantem, ego Frater Andreas ejusdem fanete Matris Ecclefiæ Alumnus, quantum in me erat, paratus eram etiam cum onere perfonaliter venire; ob ftatus tamen mei parvitatem, affectum in hoc non deduxi in effectum; & licèt hoc intervenerit, ferventius tamen Domino largiente pro modulo ingenioli mei acta ipfius generalis Synodi, ut in pofterorum notitiam perveniant, fcribere curavi, & pauca è multis prout à fide dignis (0) audivi, vel ex fcriptis collegi, hic memorie recomendavi.

(0)

Extat collectio illa in eodem Codice Lunelacenfi, è quo Chronicon Andreæ generale dedit Cl. PEZIUS, quem de eodem fufius tractantem audire juvabit: (p) Poftremo advertendus eft Lector eruditus, in eodem Monfeenfi Codice &c. (p) etiam extare ingentem collectionem Monumentorum ad Hiftoriam Concilii Conftantienfis pertinentium, quam idem Andreas non fine incredibili labore undique congregavit. Faciem & economiam univerfi Operis ex ejus Præfatione perspectam babebis, quæ hujusmodi eft:

[ocr errors]
[ocr errors]

Quoniam largiente Domino Chronica Summorum Pontificum & Romano» rum Imperatorum, à Nativitate Chrifti noftri Salvatoris usque ad tempora Martini Papa V. & Sigismundi Regis Romanorum fecundum ingenii mei parvitatem perduxi: Opus fubfequens videlicet Concilium Conftantienfe, quod principaliter fcribere propofui, quod etiam ad fcribendum ipfam Chronicam quodammodo me movit, ut ad pofterorum notitiam perveniret, &ut filii, qui na» fcentur & exfurgent, narrent gefta in eo filiis fuis, Domino præftante aggressu » rus hoc ipfum Opus divido in feptem Partes. In Prima ponuntur Epiftola five littere

[ocr errors]

B 2

(1) ita in add. fuis ad Chron. illud conceptis verbis legitur: fe inter alia & materiam Huffitarum Hæreticorum in eo volumine usque ad annum MCCCCXVIII. fcripfiffe.

(m) Tomo VI. Rapfodiarum MSC.

(n) col. 2138. apud Eccardum.

(o) Inter alios Joannem à Polemar innuit, qui Concilio interfuit, & cum quo Ratisponam

è Concilio ablegato, multus fuit Andreas.

(p) Differt. Ifag. in Tomum IV. Thef. Anecdot. p. xxv.

{

"

"

[ocr errors]

» litteræ diverforum non tantùm tunc contemporaneorum, fed etiam quorundam » prædecefforum & antecefforum: In Secunda ponitur Concilium Pifanum: In Tertia quædam avifamenta: In Quarta Acta Concilii Conftantienfis: In Quin»ta Sermones: In Sexta quidem Tractatus facti in Concilio: In Septima quedam Supplementa. In quibus omnibus debitum ordinem per fingula fecundum Res geftas fervare non potui, eo quod fecundum temporis exigentiam, quando hæc habere potui, apud diverfos collegi. Quapropter ordinem formalem, prout ipfum Concilium Conftantienfe celebratum eft, Sapientibus, qui interfuerunt ipfi Concilio, fcribendo recommendo. Ego enim horum fecundum quod plures plura, vel diverfi diverfa fcripferunt, tantum pictor fum.

[ocr errors]

دو

دو

[ocr errors]

Hic Prologus Andrea in collectionem fuam, cujus Monumenta fingula inedita diligenter ac minutè fupra laudatus Zacharias ab Uffenbach Bibliothecæ fuæ Par(q) te IIII. à col. 46. enumerat. Hactenus Cl. V. BERNARDUS PEZIUS (q), cum quo Lectorem eo remittimus.

[ocr errors]

Aliud Actorum horum apographum habuit Anonymus ille, qui anno MDLX. exinde libellum edidit de Sacramento altaris fub utraque fpecie fidelibus porrigendo, cujus meminit Theophilus Sincerus thefauri Bibliothecalis (r) Auctor litteratiffimus (r) & tecto etiam nomine clariffimus.

VIII.

Diarium Sexennale.

In hoc nusquam antehac editum, & fequens ANDREÆ Opufculum fingulariter præfabimur.

IX.

Catalogus Epifcoporum Ratisponenfium.

Extat seorfim ab Anonymo illo, qui Chronicon Generale Burckhusiana in arce in partes difpefcuit, defcriptum.

Et hactenus quidem de vita & fcriptis pro facultate differuimus, fupereft, ut quid de ANDREA noftro fenferint viri docti, in medium proferamus èmultis pauca quædam delibantes, velut in guftum.

JOANNES AVENTINUS (de quo idem ferè quod Romanus fapiens de divitiis, dicas: facilius inveniri qui contempferit, quam qui neglexerit) non folùm (s) ANDREÆ noftri Chronicon diligentiffimè excerpfit (s); fed ipfius Auctoris fæpius honorificè meminit. Annalium quidem feptimo, his verbis antiquario illo fuo & affe&tato ftylo: Hæc & diligenter & accuratè Andreas Reginoburgenfis Myfta Aurelianus litteris & memoriæ commendavit, idcircò eundem cives Jui T. Livium cenfent.

(t)

MARQUARDUS FREHERUS, qui primus ANDREAM è fitu protraxit, postquàm in Originibus Palatinis C. XII. p.m. 93. Auctorem iftum non indignum,qui brevi luce potiretur, promififfet, fidem pofteà exfolvens, pro noto judicii acumine, plus diligentiæ quam doctrinæ habere judicavit; mox verò adjecit: Quo, quia illud avum politiorem non tulit, in multis Hiftoriæ partibus aliorum inopia, planè ut lippo oculo, uti, nos pudere non debet.

BERNARDUS PEZIUS Ifag. in T. IIII. anecdot. P. III. fol. XXIIII. nec ipfe à FREHERI judicio longè abfcedit, dum ait: Etfi verò pleraque in Hiftoria Ecclefiaftica & Civili ab Andrea commemorata viris eruditis aliunde cognita jam fint, non tamen ideò nos malè mereri putamus, quod integrum illius Chronicon in noftra collectione producamus. Ad id enim cum laude faciendum fatis nobis vifum fuit, quod non paucas in hoc Chronico rerum temporum ac hominum circumftantias deprehenderimus, quas alibi fruftra quæfieris, id quod ibi maximè verum effe perfpicies, ubi ad perfcribendam fuorum temporum Hiftoriam propius Andreas accedit, nec in eo defunt, quibus Hiftoria etiam litteraria illuftretur.

DANIEL PAREUS (t) & ipfe de rebus Bojo - Palatinis benè meritus ANDREAM primo loco recenfet eos inter, qui de Bavaricis Rebus luculenter fcripfe

runt,

(q) qui addidit hoc loco: Nobis de Andrea, non MONACHO, ut quidam fcribunt, fed

CANONICO REGULARI alibi fermo redibit.

(r) Vol. IIII. Cod. CCXXIIII. p m. 367.

(s) Excerpta Idiographa exhibet Tomus VI. Rapfodiarum ejus pag. 137. & feqq.

(t) Hift. Palat. L. 1. Sect. 1. P. 5.

runt, quantum nimirùm ad res illorum temporum, quibus proximior, aut omninò interfuit, attinet.

GERARDUS VOSSIUS L. III. de Hift. Lat. C. V. p. 550. edit. 2. inter eos refert, qui Sigifmundi Imperatoris temporibus inclaruerunt; Quod & CASIMIRUS OUDINUS facit Comment. de Script. Ecclefiaft. T. III. col. m. 2467. ad A. MCCCCXL. ubi de ANDREA noftro more fuo diligenter, licèt brevi

ter commentatur.

BURCARDUS GOTHELF STRUVIUS (u) ita de ANDREA: Hunc quidem Li- (u) vium Bojorum appellat Freherus, quod de fida fcribendi ratione, non verò de ftilo, qui fatis eft incultus, intelligendum.

FREHERUS ab AVENTINO habuit, ifte à vulgo ridiculam hanc Hiperbolen, nec defuêre pofteà è pinguioribus, qui feriò ufurparent.

GEORGIUS CHRISTIANUS JOANNIS, & ipfe inter rerum Bojo-Palatinarum Conditores nomen Illuftre confecutus, eruditioni reconditæ acre judicium conjungendo, ANDREAM noftrum vero pondere fuo, Freheri exemplo appendit, dum ejus Narrationes nonnunquam dubiæ fidei effe pronuntiavit. Confeffus id ante ipfum fuerat pro reliqua ingenuitate fua Freherus, in illa fatis ftridente velitationis ferrâ, quæ ipfum inter & CHRISTOPHORUM GEWOLDUM (at quantos viros & quam utilius in utriusque domûs unitum incrementum adhibendos!) aliquamdiu recipricata eft.

Objecerat GEWOLDUS FREHERO Andrea authoritatem tanquam Autoris ab ipfo FREHERO in lucem protracti & argumentum convictionis inde petiit, unde vix colorem rhetoricum elicias, GEWOLDO parùm dignum. Incaluit nonnihil ad hæc FREHERUS, quem animi fui paulò magis commoti fenfa explicantem audire juvat, quod multa contineant, eò conferentia plurimum ut rectum verúmque Monumentorum ejusmodi ufum pretiúmque difcamus; nec Patriæ aut noftris plus aliquando tribuamus, quam aut veritati aut nobis ipfis debeamus. Pro veteri enim & fapienti Ædepol! verbo: Sæpè noftri effemus, fi noftra non effent. Ita autem Freherus: (x) At Leonar- (x) dum (dicitis) qui id pro comperto tradit, nobis dedifti (Nam & LEONARDUM BAUHOLTZIUM Andrea Continuatorem objecerat GEWOLDUS) Num & fidem ejus usquequaque præftare teneor? Grave mihi onus & humeris meis majus ; præfertim quoad Res Rhenenfes & Palatinas, in quibus (Exempla paffim occur runt) non rarum illi hallucinari & falli. Sufficiat in Livio illo Bojorum (y), (y) quo eum Elogio Aventinus honeftare (z) dignatur, collatis exemplaribus eden (z) do integrè, Reipublicæ non inutilem operam navaffe, meámque in inftauranda Patria Hiftoria fidem magnis viris, atque ipfi ante omnes Sereniffimo Bojorum Duci (a) aliquatenùs probaffe. Veritatem interim Rerum, erroribus gefto- (a) rum non vitiari fcitis ab Ulpiano tradi rectiffimè. Neque ego ipfius Titi Livii Patavini Romanæ Hiftoriæ Parentis, nedum Boicorum illorum Liviorum Andreæ & Leonardi Commentarios periculo meo effe velim: nec tanti mihi fuerit eos cum tineis blattísque belligerantes, ut de fervatis fcilicet Civibus corollam merear, periculo interitus liberaffe." An verò monendi à me demùm eftis fcriptis Monachorum & Clericorum (quorum folis manibus tractari per aliquot fecula fatum fuit Hiftoriæ ) qua difcretione & circumfpectione fides fit adhibenda ? "Nimirùm ut plerumque è fabellarum & nugarum congerie quosdam auri grumos, velutique è fterquiliniis gemmas eruamus. A quibus Annalium fcilicet Conditoribus ut dolus & fallendi propofitum abfuerit (b), certè Civilium Rerum folida (b) cognitio confiliorum & eventuum variorum cum circumftantiis fcientia & notia non fuit exigenda. Audite magnum in eo Ordine Virum de fe hoc fatentem: (c) Præcipuè gloriam nobis parvam ab Hiftoria petere fixum: Quia per (c)

B 3

(u) Select. Biblioth. Hift. Jenæ 1705. in 8. p. 553. C. XXI.
(x) De legitima tutela curáque electorali. Heidelbergæ. 1611. in 4.

bomi

(y) Nempe ab Huguitione illo (uti ipfe prodit) ad nitorem & robur linguæ latinæ

formato.

(z) Aventinus difertè à fuis fic vocatum, tradidit.

(a) Maximiliano I. videlicet, cui nuncupaverat, quam delicati palati principi experti
funt fummi aliàs Viri, quos celebri illo fomnio fuo cecinit Baldæus Bojorum
fidicen Lyræ.

(b) Quod probrum, recentiorum quorumdam, fermonis nitor & ftili pigmenta non

redimunt.

(c) Sidon. Apollinaris L. III. Epiftolar. Epift. XXIF.

homines clericalis officii temerariè noftra jactanter aliena, præterita infructuosè, (d) præfentia fempiterne, turpiter falfa, periculosè (d) vera dicuntur.

Ex quibus acutiffimi fubactiffimíque judicii verbis, quæ velim omnibus Monumentorum ejusmodi Collectoribus æquè ac Lectoribus perpetuò præ oculis verfari, ita Sermonem fuum Apologeticum concludit FREHERUS: Si ille vir in luce clara verfatus, rerum fui avi & foli non plenam cognitionem fibi arrogat, quid obfcuriffimi alii homines in clauftris, mandris, lauris fuis refides? Veftra igitur non mea culpa fuerit, fi ejusmodi dubiæ fublefteque fidei Scriptoribus fempiternè & perfunctoriè res magnas tractantibus fidem vel femiplenam nimis facile tribueritis, ubi præfertim contrarium aut per alios Auctores graviores aut indubitatis Documentis fcriniorum publicorum conftare credibilius videtis. Quibus fi nihil repofuit GEWOLDUS nofter, fed rem comperendinandam prudenter judicavit, haud dubiè famam maluit quam

caufam tueri.

Cæterùm ANDREAS nofter, ut eft & litteraria quædam Pyratica, plures nactus eft, qui maluerunt, quæ illius fuerant rapere, quam accipere mutuò. TRITEMIUM & NAUCLERUM difertè nominat FREHERUS, quibus fuccenturiare alios & in his etiam recentiores quosdam poffemus, quibus fpoliâffe fatis non fuit, nifi & ignominiam adjungerent adeò nequiter, fi quid rectè fecit Andreas, vix in margine attingunt, fi quid perperam commiffum eft, in contextu dilacerant. Sed hos tales naturalibus poenis, quæ properantes etiam pede lento non deferunt, relinquamus.

(d) Hinc & timidè; Exemplum ab ipfo Andrea de diffidiis illis cruentis Ludo-
vicum inter Mæcenatem fuum & Henricum Bojorum Duces, ubi nofter: Hic
fub filentio plura prætereo more Moyfis, qui tacens crimen filiorum Jacob, refert
quod Jofeph fratres fuos Crimine peffimo apud Patrem accufavit.

ANDREA

ANDREE RATISPONENSIS

PRESBYTERI

Ord. Can. Reg. S. Aug. ad S. Magnum in pede pontis Ratisponenfis

[ocr errors]
[blocks in formation]

Xtat in Bibliotheca BAVARICA Codex antiquiffimus chartaceus in Quarto, quem è Scotorum Ratisponenfium Monafterio na&tus fuerat ANDREAS PRESBYTER Ratisponenfis, undequaque fubfidia Hiftoricis Conatibus fuis conquirens.

Codex ifte

præter antiqua nonnulla Scotorum Monachorum Ratisponæ à pluribus Seculis commorantium Monumenta (de quibus alio loco ex inftituto agendi occafio redibit) quædam prætereà continet ab Andrea velut in penum quamdam promptuariam conjecta, quorum in numero habendum Chronicon quoddam Bavaricum LUDOVICI BAVARI temporibus coætaneum, quod pofteà multis in locis interpolatum Chronico fuo Bavarico inferuit, nos autem ex Autographo (ut cuique feculo fides fua conftet) genuinum in lucem proferimus. Sed fupererat prætereà eo in Codice non parum chartæ puræ, quam omnem Andreas, ceu Explorator aliquis feculi fui, rebus, quæ anno Chrifti MCCCCXXII. & quinque proximè fequentibus, ubique terrarum, maximè tamen in patria certe memorabiles gestæ funt, implevit; haud dubiè occafioni, qua ad Pofteros transmitteret, reponens. Eam, nos demùm nacti, DIARIUM illud prout tumultuariè in chartam conjectum reperimus, ex ipfius Auctoris lituris cum orbe litterario communicamus, nonnihil, ut fperamus, lucis allatura illius temporis rebus, quod non nifi fub oculis fuis gefta, aut ab hominibus, fide dignis accepta, in memorialem hunc Libellum congefferit. Cæterùm de Codice ifthoc, qui unà cum aliis quibusdam, cum fagaciffimi PEZII Bibliothecam Bavaricam curfim perluftrarent, in veteri quodam eóque claufo armario latebat & fallebat ignotus, alio loco paulò curatiùs & pro

lixiùs agemus.

Andrea

« ElőzőTovább »